1. Đôi nét về gỗ tràm (gỗ keo)
Cây gỗ keo là cây thuộc chi của cây thân bụi và thân gỗ thuộc về phân họ trinh nữ ( Mimosoideae) thuộc hộ đậu ( Fabaceae). Trong tiếng Anh có tên gọi là acacia có nghĩa là cây keo. Cây keo có nguồn gốc lâu đời xa xưa tại lục địa cổ Gondwana
Keo là loại cây gỗ thân thẳng, gỗ có màu trắng và nổi vân nhẹ và nổi giác lõi rỏ ràng khi cây đủ tuổi khai thác. Hoa keo có màu vàng, cánh hoa rất nhỏ. Lá cây keo thì thuộc loại hơi đặc biệt vì cuống lá hướng lên nhằm bảo vệ cho thân cây tránh ánh nắng dữ dội của mặt trời.
Cây keo rất dễ trồng, chúng sinh trưởng và phát triển tốt được hầu hết trên các vùng đất khác nhau kể cả nơi khô hạn, đất đai cằn cỏi. Chính vì thế mà nó được dùng để áp dụng cho các dự án lâm nghiệp, dự án phủ xanh đồi trọc phát triển kinh tế rừng.
Ở nước ta cây keo được trồng khắp các nơi từ vùng núi phía bắc cho đến vùng đồng bằng duyên hải miền trung, vùng trung du rồi đến cao nguyên…Chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp được ở các tỉnh như Phú Thọ, Lào Cai, Thái Nguyên, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Bình Phước, Thừa Thiên Huế…
2. Các loại gỗ tràm
Ngày nay khoa học kỹ thuật về lâm nghiệp cây trồng rất phát triển, chính vì thế mà hiện nay có rất nhiều loại giống keo khác nhau, dưới đây là một số loại tiêu biểu:
2.1. Gỗ keo lá tràm
Keo lá tràm có tên khoa học là Acacia auriculifomis hay tên thông dụng của người Việt là cây tràm bông vàng. Cây keo lá tràm có nguồn gốc từ nước ngoài và 2 nước có điện tích phân bố lớn đó là Indonexia và Papua New Guinia. Nó chỉ được nhập vào nước ta từ những thập niên 60 và 70 của thế kỹ trước.
Cây tràm bông vàng đúng với tên gọi của nó bởi hoa có màu vàng và cuống hoa tự như đuôi con sóc, hạt thì màu đen giống hạng vừng, quả thì dạng đậu nhưng xoắn lại rất đẹp. Thân cây tràm bông vàng có thể cao đến 30m và thuộc dạng cây thân gỗ tương đối lớn, có tán rộng.
Cây gỗ tràm có khả năng chịu hạn hán rất tốt nên có thể trồng được nhiều ở những nơi vùng đất khô cằn như các tỉnh ven biển miền Trung nước ta, nhưng nó lại là cây sinh trưởng và phát triển kém khi thời tiết giá rét. Gỗ của tràm bông vàng ngoài là nguyên liệu giấy ra thì cũng rất được ưu chuộng trong công nghiệp sản xuất đồ nội thất.
2.2. Keo tai tượng
Tên tiếng Anh được biết đến của keo tai tượng là Acacia mangium và với tên gọi thuần Việt là keo lá to, keo mỡ, keo đại.. Và keo tai tượng phân bố chủ yếu ở các nước Châu Á và Autralia.
Thân cây keo tai tượng có thể đạt độ cao tới 30m và đường kính thân với vòng đời khoảng 10 năm thì có thể từ 30 đến 40 Cm. Đặc điểm của cây lại là rất giòn, dễ gẫy cành gẫy nhánh hơn so với keo bông vàng. Nhưng bù lại thì keo tai tượng lại lớn rất nhanh, tốc độ lớn vượt trội hơn so với các loại keo khác.
Keo tai tượng thích nghi với môi trường có độ ẩm cao đặc biệt là vùng nhiệt đới gió mùa như vùng Đông Nam Á. Nhiệt độ thích hợp cho cây phát triển tốt từ 23 – 24 độ, lượng mưa trung bình từ 1800 đến 2000mm. Cây rất ưu vùng đất ẩm dễ thoát nước và thành phần cơ giới trong đất nằm khoảng trung bình.
Chính nhờ yếu tố là tốc độ sinh trưởng nhanh nên cây keo tai tượng rất được ưu chuộng để phát triển kinh tế rừng, là nguồn nguyên liệu giấy phong phú và những cây có tuổi thọ cao và đường kính thân lớn được sử dụng làm ván công nghiệp, sản xuất đồ gỗ…
2.3. Keo lai
Đây được xem là giống keo có khả năng sinh trưởng và phát triển rất nhanh, nó phù hợp trồng ở hầu hết các loại đất đặc biệt có thể thích ứng với thời tiết khô hạn. Khả năng chống chịu được sâu bệnh cũng rất tốt, cây rất ưu sáng, dễ sống. Ở nước ta thì dòng keo lai được trồng nhiều trên đại bàn các tỉnh miền Đông Nam Bộ.
Cây keo lai được xem là sản phẩm lai tạo kết hợp giữa 2 dòng keo tai tượng và keo bông vàng nên nó sẽ mang các đặc tính tốt nhất từ 2 dòng keo trên. Thân cây koe lai có thể đạt chiều cao đến 30m và đường kính đạt từ 60 đến 80 cm (to hơn nhiều so với keo bông vàng và keo tai tượng).
Keo lai có thời gian cho thu hoạch từ 5 đến 7 năm tùy thuộc vào mục đích sử dụng yêu cầu. Keo lai cũng là người anh cả đi đầu trong việc cung cấp nguyên liệu cho ngành giấy và ván gỗ ép. Hiện nay giá keo lai đang tăng cao do thị trường tiêu thị và xuất khẩu gỗ keo đang phát triển.
3. Công dụng từ gỗ keo?
Chúng ta biết đến cây gỗ keo, gỗ tràm là nguyên liệu chủ lực cho ngành sản xuất giấy, không những nó mang đến giá trị kinh tế rất lớn cho người trồng rừng mà còn có tác dụng phủ xanh đồi trọc cải thiện không khí khí quyển. Ở những vùng ven biển thì cây keo còn có tác dụng chắn sóng, chắn bão cát, giữ phù sa…
Ngày nay gỗ keo còn được ứng dụng vào ngành nội thất rất nhiều, những cây keo có đường kính lớn có lõi sẽ được dùng để đóng bàn ghế, giường tủ, đồ dùng gia đình… Thêm vào đó, gỗ keo biến tính được ứng dụng làm sàn gỗ trong nhà hoặc ngoài trời nhờ các đặc tính riêng biệt của loại gỗ này cùng mức giá phải chăng.